Σύμφωνα με την πρόταση των Πρασίνων, η οποία ψηφίστηκε από ευρεία πλειοψηφία στο Ευρωκοινοβούλιο, τα πλοία ολικής χωρητικότητας τουλάχιστον 5.000 τόνων θα πρέπει να συμπεριληφθούν στο ETS. Οι ευρωβουλευτές επεσήμαναν ότι ο Διεθνής Ναυτιλιακός Οργανισμός δεν έχει σημειώσει επαρκή πρόοδο ως προς την επίτευξη μιας φιλόδοξης παγκόσμιας συμφωνίας για τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου και ζήτησαν από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να εξετάσει τη συνολική περιβαλλοντική ακεραιότητα των μέτρων που έχει αποφασίσει.
Σημειώνεται ότι το Σύστημα Εμπορίας Ρύπων υποχρεώνει εργοστάσια, σταθμούς παραγωγής ενέργειας και αεροπορικές να πληρώσουν για τη ρύπανση που προκαλούν. Η επέκτασή του στη ναυτιλία συμπεριελήφθη σε ένα σύνολο νομοθετικών τροποποιήσεων του συστήματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την Παρακολούθηση (Monitoring), Υποβολή Εκθέσεων (Reporting) και Επαλήθευση (Verification) των εκπομπών CO2 από τις θαλάσσιες μεταφορές (Κανονισμός MRV της ΕΕ), το οποίο καλύπτει πλοία, που πραγματοποιούν στάσεις σε λιμάνια του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου. Το μέτρο, αν τελικά τεθεί σε πλήρη εφαρμογή, θα αφορά τις εκπομπές ρύπων όλων των ταξιδιών εντός των υδάτων του ευρωπαϊκού μπλοκ, αλλά και εκπομπές ταξιδιών εκτός αυτών. Η μετουσίωση της νομοθετικής πρότασης σε νόμο προϋποθέτει διαπραγματεύσεις με την Κομισιόν και το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Τι λένε εκπρόσωποι της ναυτιλιακής βιομηχανίας
Το Reporter ζήτησε από τον ΙΜΟ και την BIMCO να σχολιάσουν επί του θέματος και διαπιστώθηκε ότι αμφότεροι οι οργανισμοί τάσσονται κατά της λήψης περιφερειακών μέτρων με ισχύ για την παγκόσμια ναυτιλία, ψέγοντας την Ευρώπη για μονομερείς ενέργειες.
Ειδικότερα, εκπρόσωπος του IMO, ο οποίος ζήτησε να μην κατονομαστεί τόνισε: «Ο στόχος του IMO και των κρατών-μελών του είναι να δημιουργήσει ένα σύνολο κανονισμών για τα πλοία, το οποίο θα εφαρμόζεται ομοιόμορφα και με συνέπεια σε παγκόσμια βάση. Μονομερή ή περιφερειακά ρυθμιστικά σχήματα, τα οποία έρχονται σε αντίθεση με τους κανονισμούς, που έχει θεσπίσει ο IMO, θα μπορούσαν να λειτουργήσουν αποτρεπτικά για την υλοποίηση του ανωτέρω στόχου. Τα πλοία διενεργούν εμπορικές συναλλαγές σε διεθνές επίπεδο και συνεπώς θα πρέπει να υπόκεινται σε διεθνείς ρυθμιστικούς κανόνες».
Υπενθυμίζεται ότι το 2018 ο IMO ξεκίνησε μία πρωτοβουλία για τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου από τα πλοία. Με βάση το σχέδιο, οι εκπομπές θα πρέπει να μειωθούν κατά τουλάχιστον 50% - σε σχέση με τα επίπεδα του 2008 - έως το 2050.
Στο ίδιο μήκος κύματος και οι δηλώσεις του Αναπληρωτή Γενικού Γραμματέα της BIMCO, Lars Robert Pedersen. Όπως υπογράμμισε στο Reporter, «η ναυτιλία, ως μία παγκόσμια βιομηχανία, θα πρέπει να υπόκειται σε παγκόσμια νομοθεσία. Η απόφαση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου να συμπεριλάβει τη ναυτιλία στο ETS παρακάμπτει τη συνήθη νομοθετική διαδικασία στις Βρυξέλλες και αποκλείει την ορθή αξιολόγηση των συνεπειών. Η BIMCO ανησυχεί ότι οι θετικές διαπραγματεύσεις ανάμεσα στα κράτη μέλη του IMO, ενδέχεται να επηρεαστούν με αρνητικό τρόπο, αν η Ευρώπη εφαρμόσει μονομερώς ένα σύστημα, το οποίο, ήδη, βρίσκεται στον κατάλογο των πιθανών μέτρων του IMO.
Στην πραγματικότητα, η εφαρμογή ενός μέτρου που βασίζεται στην περιφερειακή αγορά για την αντιμετώπιση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου από πλοία μπορεί να εμποδίσει την πραγματική μείωση των εκπομπών. Αυτό οφείλεται αφενός στο γεγονός ότι είναι δύσκολο να εκτιμηθεί το χρονικό διάστημα, υπό το οποίο, τα πλοία θα υπόκεινται σε αυτό το σύστημα, εφόσον πραγματοποιούν εμπορικές συναλλαγές διεθνώς και αφετέρου στον περιορισμό του ενθουσιασμού των μελών του IMO για τη λήψη αποφασιστικών μέτρων».
Οι ελληνικές θέσεις
Στην ανάγκη εφαρμογής παγκόσμιων και ομοιόμορφων κανόνων και προτύπων στάθηκε και ο Έλληνας Υπουργός Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, Γιάννης Πλακιωτάκης, κατά την τοποθέτησή του, σε πρόσφατο συνέδριο της Capital Link. «Η φύση του προβλήματος της κλιματικής αλλαγής δεν αφήνει χώρο για περιφερειακή προσέγγιση» δήλωσε ο κ. Πλακιωτάκης και ζήτησε τη σύναψη μίας παγκόσμιας συμφωνίας για τη μείωση των εκπομπών από τα πλοία.
«Σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να αναπτυχθούν περιφερειακές πολιτικές εισπρακτικού χαρακτήρα με καθαρά και μόνο οικονομική στόχευση όπως είναι η περίπτωση των προτάσεων αναθεώρησης και επέκτασης του Ευρωπαϊκού Συστήματος Εμπορίας Δικαιωμάτων Εκπομπών (EU ETS)» είχε αναφέρει πρόσφατα ο Πρόεδρος της Ένωσης Ελλήνων Εφοπλιστών, Θεόδωρος Βενιάμης.
Γιώργος Γεωργίου
