Του Σπύρου Πολυχρονόπουλου
Δημοσιεύθηκε στο Reporter Inside Information Magazine - Δεκέμβριος 2022
Το πρόγραμμα προβλέπει δάνεια έως 150.000 ευρώ για αγορά πρώτης κατοικίας έως 150 τ.μ., με έτος κατασκευής έως το 2007. Σύμφωνα με τις ανακοινώσεις, ωφελούμενοι θα είναι 10.000 νέοι ή νέα ζευγάρια 25-39 ετών που θα πληρούν τα εισοδηματικά κριτήρια που ορίστηκαν (10.000 το κατώτερο, αντίστοιχο με επίδομα θέρμανσης το ανώτατο) και θα διαθέτουν το 10% της αξίας του ακίνητου ως ιδία συμμετοχή.
Φιλόδοξο αν μη τι άλλο το σχέδιο, αλλά εφαρμόσιμο; Το Reporter Magazine ζήτησε από τον Θεμιστοκλή Μπάκα, Πρόεδρο του Πανελλαδικού Δικτύου E-Real Estates να κάνει μία χαρτογράφηση των διαθέσιμων κατοικιών με τις παραπάνω προδιαγραφές. Θα βρουν σπίτια οι δικαιούχοι;
Δυστυχώς, από τα στοιχεία προκύπτει πως η διαθεσιμότητα είναι μικρή και ιδιαίτερα στην Αττική τα νέα ζευγάρια θα δυσκολευθούν πολύ.
Ο κ. Μπάκας παρουσιάζει στοιχεία που δείχνουν πως στην Αττική σπίτια 75τμ έως 120τμ άνω του 1ου ορόφου είναι δυσεύρετα. Επίσης, το όριο του δανεισμού έως 150.000€ για όσους νέους ή ζευγάρια, θελήσουν να αναζητήσουν κατοικίες σε περιοχές των Νοτίων, Βορείων και Ανατολικών προαστίων της Αττικής, είναι «στενό».
Αντιθέτως, όσοι νέοι ή ζευγάρια ζουν ή σκέφτονται να αδράξουν την ευκαιρία και να ζήσουν στην επαρχία, κυρίως σε περιοχές που δεν καταγράφουν έντονη τουριστική δυναμική, θα έχουν περισσότερες και ποιοτικότερες επιλογές. Σε πολλές πόλεις της επαρχίας, το «διαθέσιμο» κεφάλαιο των 150.000€ για κατοικία 75τμ - 120τμ, αφορά κατοικίες κατασκευής μετά το 1990-1995 και είναι αρκετό.
Οι διαθεσιμότητες
Αν υποθέσουμε ότι ένα νέο ζευγάρι αναζητήσει κατοικία από 75τμ έως 120τμ άνω του 1ου ορόφου, με έτος κατασκευής έως το 2007 (που αποτελεί και προϋπόθεση του προγράμματος) με κόστος αγοράς έως 150.000€, θα πρέπει να γνωρίζει ότι σύμφωνα με τις αναρτημένες αγγελίες ακινήτων που διατίθενται προς πώληση, στα Νότια, Βόρεια και Ανατολικά Προάστια η διαθεσιμότητα είναι σχεδόν μηδενική.
Συγκεκριμένα στα Βόρεια Προάστια μόλις το 1,2% των διαθέσιμων προς πώληση ακινήτων 75τμ -120τμ άνω του 1ου ορόφου με έτος κατασκευής έως το 2007, έχουν ζητούμενη τιμή πώλησης έως 150.000€, στα Νότια το 5,03% και στα Ανατολικά το 13,7%.
Διαθεσιμότητα καταγράφεται στις περιοχές του κέντρου της Αθήνας, όπου το 36,6% των προς πώληση ακινήτων πληρούν τις προδιαγραφές που ορίζονται από το πρόγραμμα, στα Δυτικά προάστια το 33,2% και στον Πειραιά το 28,5%. Δηλαδή, τις προϋποθέσεις του προγράμματος πληρούν περίπου τρεις στις δέκα κατοικίες στα Δυτικά προάστια, στο κέντρο και στον Πειραιά.
Βέβαια μιλάμε για ακίνητα κατασκευής έως το 1980, δηλαδή ακίνητα τουλάχιστον 42 ετών.
Επιπλέον, αξίζει να αναφέρουμε ότι από τη στιγμή που το πρόγραμμα θα «ανοίξει» (σύμφωνα με τις ανακοινώσεις το α΄ τρίμηνο του 2023) θα καταγραφεί αύξηση της ζήτησης στις περιοχές που διαθέτουν τέτοιου είδους ακίνητα, και ενδεχομένως αύξηση των ζητούμενων τιμών πώλησης.
Αθήνα Κέντρο: Χαρτογράφηση των διαθέσιμων κατοικιών
Στις περιοχές του κέντρου των Αθηνών, μόλις τρεις στις δέκα κατοικίες (36,6%), από 75τμ έως 120τμ άνω του 1ου ορόφου, με 2Υ/Δ και έτος κατασκευής έως το 2007, διατίθενται προς πώληση με ζητούμενη τιμή έως 150.000€. Εφόσον ο ενδιαφερόμενος βρει την κατοικία που πληροί τις προδιαγραφές του προγράμματος, θα πρέπει να γνωρίζει ότι το 90,8% των διαθέσιμων κατοικιών είναι κατασκευής έως το 1980. Ενώ παράλληλα, το 67,22% των διαθέσιμων κατοικιών είναι επιφάνειας από 75τμ έως 95τμ.
Οι περιοχές του κέντρου που διαθέτουν τη μεγαλύτερη διαθεσιμότητα των άνωθεν προδιαγραφών είναι η Κυψέλη, τα Πατήσια, ο Άγιος Παντελεήμονας, η Πλατεία Αμερικής, η Πλατεία Αττικής, ο Άγιος Ελευθέριος και ο Κολωνός. Στις άνωθεν περιοχές, μεγάλο μέρος των διαθέσιμων ακινήτων που είναι ολικώς ανακαινισμένα διατίθενται σε τιμές που αγγίζουν τις 2.000€ /τ.μ., ενώ υπάρχουν και λίγες επιλογές νεότερων ηλικιακά ακινήτων κατασκευής, σε περιοχές όπως τα Σεπόλια.
Οι «καλές» περιοχές του κέντρου όπως Αμπελόκηποι, Παγκράτι, Γουδή, Μετς και Ιλίσια, καταγράφουν σχεδόν μηδενική διαθεσιμότητα.
Δυτικά Προάστια
Η διαθεσιμότητα στις περιοχές των Δυτικών Προαστίων είναι παρόμοια με το κέντρο της Αθήνας.
Εφόσον ο ενδιαφερόμενος βρει την κατοικία που πληροί τις προδιαγραφές του προγράμματος, θα πρέπει να γνωρίζει ότι το 80,6% των διαθέσιμων κατοικιών είναι κατασκευής έως το 1990, εκ των οποίων το 55% είναι κατασκευής έως το 1980. Παράλληλα, το 67,7% των διαθέσιμων κατοικιών είναι επιφάνειας από 75τμ έως 95τμ.
Οι περιοχές που διαθέτουν τη μεγαλύτερη διαθεσιμότητα είναι οι Άγιοι Ανάργυροι, το Περιστέρι, το Ίλιον και οι Αχαρνές. Μικρή διαθεσιμότητα καταγράφεται στο Χαϊδάρι, στο Γαλάτσι και στη Νέα Ιωνία.
Πειραιάς
Στις περιοχές του Πειραιά, λιγότερες από τρεις στις δέκα κατοικίες (28,5%), από 75τμ έως 120τμ, άνω του 1ου ορόφου, με έτος κατασκευής έως το 2007, διατίθενται προς πώληση με ζητούμενη τιμή έως 150.000 ευρώ.
Εφόσον ο ενδιαφερόμενος βρει την κατοικία που πληροί τις προδιαγραφές του προγράμματος, θα πρέπει να γνωρίζει ότι το 70,9% των διαθέσιμων κατοικιών είναι κατασκευής έως το 1980. Ενώ παράλληλα, το 74,5% των διαθέσιμων κατοικιών είναι επιφάνειας από 75τμ έως 95τμ.
Στον Πειραιά, οι περιοχές που διαθέτουν τη μεγαλύτερη διαθεσιμότητα των άνωθεν προδιαγραφών είναι τα Καμίνια – Παλαιά Κοκκινιά με 87,1% και τα Ταμπούρια – Αγία Σοφία (69,6%).
Μικρή διαθεσιμότητα καταγράφεται στις περιοχές Νέο Φάληρο, Καλλίπολη – Φρεαττύδα, Καστέλλα – Πασαλιμάνι και στο κέντρο.
Άμεση ανάγκη για νέα μέτρα και διεύρυνση των δικαιούχων
Όπως προαναφέραμε το πρόγραμμα (τουλάχιστον σε πρώτη φάση) αφορά 10.000 νέους ή νέα ζευγάρια 25-39 ετών. Νέοι που πρέπει να στηριχτούν να αποκτήσουν τη δική τους κατοικία και να δημιουργήσουν την οικογένειά τους. Το πρόγραμμα δεν αποτελεί επιχορήγηση του κεφαλαίου, αλλά καλύπτει μεγάλο μέρος των τόκων. Το κεφάλαιο θα πρέπει να αποπληρωθεί εντός 30 ετών.
Ο Θεμιστοκλής Μπάκας, με πολύ καλή γνώση της «πιάτσας» του real estate στην Ελλάδα, κάνει έκκληση στην κυβέρνηση για νέες παρεμβάσεις, καθώς πλέον το στεγαστικό δεν αφορά μόνο τους νέους ή τα ευάλωτα οικονομικά νοικοκυριά. Οι οικονομικές προκλήσεις (κόστος ενέργειας, αύξηση των ενοικίων, πληθωρισμός, αύξηση επιτοκίων στα στεγαστικά δάνεια), επηρεάζουν άμεσα το κόστος διαβίωσης.
«Απαιτείται να λάβουμε σοβαρά υπόψη και να κατανοήσουμε ότι το προσαυξημένο κόστος στέγασης δεν αφορά πλέον αποκλειστικά τα κατώτερα οικονομικά στρώματα», υπογραμμίζει στο Reporter ο πρόεδρος του Πανελλαδικού Δικτύου E-Real Estates και συνεχίζει:
«Σήμερα το ποσοστό εισοδήματος που δαπανά ο ενοικιαστής στην Ελλάδα για στέγαση αγγίζει το 60%-70% του μέσου μηνιαίου μισθού, ενώ αν πρόκειται για οικογένεια ακόμη και έναν ολόκληρο «καλό» μισθό.
Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα, το 76,9% των ενοικιαστών, για να πληρώσει τα έξοδα του σπιτιού, κάνει περικοπές ή λαμβάνει οικονομική βοήθεια από τρίτους».
Παράλληλα, επισημαίνει πως πρόσφατη έρευνα της Eurostat για το έτος 2020, έδειξε ότι το 36,9% των Ελλήνων ζουν σε νοικοκυριά με καθυστερήσεις σε στεγαστικά δάνεια, ενοίκια ή λογαριασμούς κοινής ωφέλειας.
Τη δεδομένη χρονική στιγμή το ποσοστό αυτό καταγράφει αύξηση. Οι πληγές σε περισσότερους από τέσσερις στους δέκα Έλληνες δεν μπορούν να «επουλωθούν» από το πραγματικά φιλόδοξο πρόγραμμα.
Απαιτούνται άμεσα μέτρα που θα στοχεύσουν στην αναχαίτιση του κόστους στέγασης την επόμενη μέρα, μέτρα που θα ελαφρύνουν τον οικογενειακό προϋπολογισμό της οικογένειας που μισθώνει τη κύρια κατοικία της, που πληρώνει ενοίκιο για τον φοιτητή της. Μέτρα για τους νέους έως 39 ετών που δεν εμπίπτουν στο πρόγραμμα και για τον 40χρονο που χάνει το όριο ηλικίας για ένα μόλις έτος. Μέτρα-παρεμβάσεις που θα «αγγίξουν» συνολικά το στεγαστικό στην Ελλάδα.
