Σύμφωνα με ανάλυση του Chatam House, οι στρατιωτικές ενέργειες της Ινδίας είναι η απάντηση σε μια τρομοκρατική επίθεση τον περασμένο μήνα κατά την οποία σκοτώθηκαν 26 τουρίστες στο υπό ινδική διοίκηση Κασμίρ. Το όνομα της στρατιωτικής επιχείρησης - Sindoor - αναφέρεται σε ένα σύμβολο του γάμου, υπονοώντας τις γυναίκες που έχασαν τους συζύγους τους στην επίθεση που είχε επιλεκτικά ως στόχο τους ινδουιστές άνδρες.

Το Νέο Δελχί λέει ότι προσπαθεί να διασφαλίσει ότι η σύγκρουση θα παραμείνει περιορισμένη μεταξύ των πυρηνικά εξοπλισμένων γειτόνων. Λέει ότι οι επιχειρήσεις της στόχευαν τις τρομοκρατικές υποδομές και όχι τις στρατιωτικές εγκαταστάσεις, αν και έχουν αναφερθεί απώλειες πολιτών, και αναφέρεται στη στρατιωτική της δράση ως «χτύπημα ακριβείας» που ήταν «εστιασμένο, μετρημένο και μη κλιμακούμενο στη φύση του».

Το αν θα παραμείνει «μη κλιμακούμενη» θα εξαρτηθεί από την αντίδραση του Πακιστάν. Η κατάσταση παραμένει επισφαλής εν μέσω του κινδύνου τυχαίας κλιμάκωσης, της περιορισμένης εξωτερικής πίεσης και της υιοθέτησης και από τις δύο πλευρές μιας διεκδικητικής στρατιωτικής στάσης για να κατευνάσουν τις εγχώριες πολιτικές τους περιφέρειες και τις υπερεθνικιστικές εξωτερικές πολιτικές.

Ο διαμεσολαβητικός ρόλος των ΗΠΑ στο παρελθόν

Στο παρελθόν, οι ΗΠΑ διαδραμάτισαν εξέχοντα ρόλο στην αποκλιμάκωση των εντάσεων. Ωστόσο, ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ αναφέρθηκε αδιάφορα στις τρέχουσες εχθροπραξίες ως «ντροπή», ενώ δήλωσε νωρίτερα ότι οι δύο χώρες θα το λύσουν «με τον έναν ή τον άλλο τρόπο». Σε έναν κόσμο όπου οι ΗΠΑ βλέπουν τις διεθνείς σχέσεις μέσα από το πρίσμα των «σφαιρών επιρροής» -όπως αντικατοπτρίζεται στις διεκδικήσεις του Τραμπ για τον Καναδά, τη Γροιλανδία και τη διώρυγα του Παναμά, ενώ βλέπουν τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία ως πρόβλημα της Ευρώπης- υπάρχει σαφώς περιορισμένη όρεξη για την Ουάσινγκτον να εμπλακεί στη γεωπολιτική της Νότιας Ασίας.

Οι πόλεμοι Ινδίας-Πακιστάν

Η Ινδία και το Πακιστάν έχουν διεξαγάγει τρεις πολέμους από την ίδρυσή τους το 1947, οι δύο από αυτούς για το Κασμίρ. Η περιοχή είναι ζωτικής σημασίας για την ασφάλεια του Πακιστάν, καθώς περίπου το 80% της καλλιεργούμενης γης της χώρας εξαρτάται από το νερό του υδάτινου συστήματος του Ινδού που διασχίζει το Κασμίρ - γι' αυτό και η πρόσφατη απόφαση της Ινδίας να θέσει σε αναστολή μια μακροχρόνια συμφωνία για το νερό θεωρείται υπαρξιακή απειλή για το Πακιστάν. Μια εβδομάδα πριν από την τρομοκρατική επίθεση, ο επικεφαλής του πακιστανικού στρατού, Ασίμ Μουνίρ, αναφέρθηκε στο Κασμίρ ως τη «σφαγίτιδα φλέβα» του Πακιστάν. Οι αναφορές για κρίσιμα κοιτάσματα ορυκτών στο Κασμίρ έχουν επίσης αναβαθμίσει τη στρατηγική σημασία της περιοχής για την Ινδία.

Ωστόσο, στο επίκεντρο των εντάσεων βρίσκεται το ζήτημα της ταυτότητας που έχει τις ρίζες του στα σημάδια της διαίρεσης του 1947, η οποία δημιούργησε τις χώρες της Ινδίας και του Πακιστάν. Το πακιστανικό κράτος - και ιδίως το στρατιωτικό και το κατεστημένο των μυστικών υπηρεσιών - έχει αντλήσει νομιμοποίηση από τη διατήρηση μιας καλά εδραιωμένης αντι-ινδικής ταυτότητας. Η πραγματική πηγή εξουσίας στο Πακιστάν δεν είναι ο πρωθυπουργός (Shehbaz Sharif) ή ο πρόεδρος (Asif Ali Zardari), αλλά μάλλον ο Munir και ο επικεφαλής της υπηρεσίας πληροφοριών της χώρας, της ISI (Muhammad Asim Malik). Κανένας πολιτικός πρωθυπουργός δεν έχει ολοκληρώσει πλήρη θητεία στην 77χρονη ιστορία της χώρας. Εάν οι σχέσεις Ινδίας-Πακιστάν ήταν σε καλή κατάσταση, δεν θα υπήρχε λόγος να έχει ο στρατός τόσο κυρίαρχο ρόλο στην πακιστανική πολιτική και οικονομία.

Η κρίση του 2019

Από την πλευρά της Ινδίας, η απόφαση της κυβέρνησης του Ναρέντρα Μόντι να ανακαλέσει το ειδικό αυτόνομο καθεστώς του Κασμίρ το 2019 και να διαιρέσει το κρατίδιο σε δύο εδάφη που διοικούνταν απευθείας από το Νέο Δελχί, τροφοδότησε την ένταση με το Ισλαμαμπάντ. Το Νέο Δελχί ισχυρίζεται ότι με τον τρόπο αυτό εξομαλύνθηκε το καθεστώς του Κασμίρ, επισημαίνοντας την αύξηση του τουρισμού και των εισροών επενδύσεων και τις εν πολλοίς ειρηνικές εκλογές στην περιοχή πέρυσι.

Η επίθεση στο Κασμίρ

Ωστόσο, η τρομοκρατική επίθεση του περασμένου μήνα και οι στρατιωτικές αντιδράσεις της Ινδίας και του Πακιστάν δείχνουν ότι το Κασμίρ απέχει πολύ από το να είναι φυσιολογικό. Επιπλέον, τα τοπικά παράπονα παραμένουν, καθώς η αυτονομία και η ταυτότητα του Κασμίρ έχουν σταδιακά διαβρωθεί τόσο στο Κασμίρ που διοικείται από την Ινδία όσο και στο Κασμίρ που διοικείται από το Πακιστάν.

Αυτές οι εντάσεις είναι απίθανο να υποχωρήσουν σύντομα. Όπως και η σύγκρουση Ισραήλ-Παλαιστίνης ή οι εντάσεις στα Στενά της Ταϊβάν και η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, έχουν τις ρίζες τους σε μακροχρόνιες ιστορικές διαχωριστικές γραμμές και σε ζητήματα εθνικής ταυτότητας. Τελικά, οι παγκόσμιες φιλοδοξίες της Ινδίας παραμένουν όμηροι των περιφερειακών ασταθειών.

Ακολουθήστε το reporter.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο reporter.gr