Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο reporter.gr

Ωστόσο, οι απαιτήσεις υλοποίησης του Ταμείου Ανάκαμψης για το 2025 είναι αυξημένες, με την 5η δόση να ανέρχεται τελικά στα €3,1 δισ. (αντί για τα €3,6 δισ. που προέβλεπε ο αρχικός προϋπολογισμός), καθώς δεν ικανοποιήθηκε ο στόχος των €8,36 δισ. συμβασιοποιημένων δανείων μέχρι τη λήξη του έτους. Αυτό δημιουργεί επιπλέον πίεση στην κυβέρνηση να επιτύχει τους στόχους που έχουν τεθεί για το 2025, ενώ είναι κοινώς παραδεκτό ότι η ταχύτερη υλοποίηση των έργων που περιλαμβάνονται στο «πακέτο» βοήθειας του Ταμείου Ανάκαμψης και η απορρόφηση των κονδυλίων θα συμβάλλουν και στην ταχύτερη ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας, στόχος πολυπόθητος και πολλάκις προεξαγγελθείς.
Ένας παράγοντας πίεσης είναι και η έκθεση του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου (ΕΕΣ) τον Σεπτέμβριο του 2024, σύμφωνα με την οποία οι χώρες της Ευρώπης, παρότι έχουν σημειώσει πρόοδο, έχουν καθυστερήσει στην υλοποίηση των έργων που καλύπτονται από το ΤΑΑ. Η Ελλάδα δεν εξαιρείται από αυτή τη διαπίστωση. Στον απόηχο της έκθεσης αποφασίστηκε η γενική αναθεώρηση και τροποποίηση των ΕΣΑΑ όσον αφορά το χρονοδιάγραμμα και τα ενταγμένα έργα. Ωστόσο, το ΕΕΣ προειδοποίησε ότι, παρά τις τροποποιήσεις, ο κίνδυνος νέων καθυστερήσεων δεν έχει αποφευχθεί, αφού κάποια από τα προβλήματα που οδήγησαν στις προηγούμενες καθυστερήσεις δεν έχουν επιλυθεί. Πρόκειται για προβλήματα όπως η πολυπλοκότητα των κανονισμών και διαδικασιών, η απουσία τεχνικής εξειδίκευσης και η έλλειψη εμπειρίας, καθώς παρόμοιο πρόγραμμα δεν έχει εφαρμοστεί στο παρελθόν.
Μέχρι στιγμής από το συνολικό προϋπολογισθέν ποσό (€36 δισ.) του προγράμματος η Ελλάδα έχει λάβει το 51%, δηλαδή €18,2 δισ., ενώ με την εκταμίευση και της 5ης δόσης το ποσό θα ανέλθει στα €21,3 δισ., καλύπτοντας το 59% του προϋπολογισμού. Από αυτά τα €18,2 δισ. τα €8,59 δισ. αφορούν επιχορηγήσεις και τα €9,2 δισ. δάνεια.
Εκτός από τα €3,1 δισ. της 5ης δόσης, σύμφωνα με το νέο χρονοδιάγραμμα, εντός του 2025 η Ελλάδα θα πρέπει να εκταμιεύσει €9,3 δισ. επιπλέον από το ΤΑΑ, προκειμένου, μέχρι το 2026, οπότε και είναι προγραμματισμένη η λήξη του προγράμματος, να έχει προλάβει να λάβει όλο το ποσό που έχει προϋπολογιστεί. Αυτό σημαίνει ότι οι επόμενες δόσεις του προγράμματος θα πρέπει να καλύπτουν €9,3 δισ. συν τα €500 εκατ. που υπολείπονται από την 5η δόση· επομένως, μιλάμε συνολικά για €9,8 δισ., ποσό κατά πολύ υψηλότερο από τα €6,2 δισ. που εκταμιεύθηκαν εντός του 2024. Το αρχικό ποσό των €9,3 δισ. επιμερίζεται, σύμφωνα με τις μέχρι τώρα πληροφορίες, σε €4,9 δισ. για την 6η δόση και €4,4 δισ. για την 7η (χωρίς να συνυπολογίζεται το υπόλοιπο των €500 εκατ.). Το εναπομείναν ποσό για την συμπλήρωση των €36 δισ. θα εκταμιευθεί και πάλι σε δύο δόσεις το 2026, με το τελευταίοι αίτημα (9ο) να πρέπει να υποβληθεί το καλοκαίρι του 2026.
Την Παρασκευή (17/1), ο αναπληρωτής υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Νίκος Παπαθανάσης, απαντώντας σε επίκαιρες ερωτήσεις των βουλευτών Νίκου Παπά (ΣΥΡΙΖΑ) και Αλέξανδρου Καζαμία (Πλεύση Ελευθερίας), αναφέρθηκε στο ΤΑΑ και τις επόμενες δόσεις για το τρέχον έτος. Ανέφερε, λοιπόν, ότι εντός του 2025 «θα ακολουθήσει το έκτο αίτημα πληρωμής ύψους €3,9 δισ. – €2,1 δισ. από το σκέλος των επιχορηγήσεων και €1,8 δισ. από το δανειακό σκέλος – και τον Οκτώβριο θα κατατεθεί το έβδομο αίτημα €3,5 δισ., όπου το σκέλος των επιχορηγήσεων θα είναι €1,7 δισ. και το δανειακό σκέλος €1,8 δισ.». Το συνολικό ποσό 6ης και 7ης δόσης, σύμφωνα με τα παραπάνω, ανέρχεται σε €7,4 δισ.
«Ορόσημα» και πορεία απορρόφησης πόρων
Μέχρι στιγμής, το 51% στην απορρόφηση των πόρων του ΤΑΑ, κατατάσσει την Ελλάδα στην όγδοη θέση μεταξύ των 27 χωρών της ΕΕ και πολύ ψηλότερα από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Ωστόσο, η πορεία εκταμίευσης δεν είναι ταυτόσημη με την πορεία αξιοποίησης των πόρων. Η κάθε δόση ξεκλειδώνεται ανάλογα με την επίτευξη συγκεκριμένων οροσήμων και στόχων που έχουν τεθεί, όμως αυτό δεν σημαίνει αυτομάτως ότι έχουν προχωρήσει στον απαραίτητο βαθμό και τα προς υλοποίηση έργα. Ταυτόχρονα, το ύψος των δόσεων δεν βασίζεται στο εκτιμώμενο κόστος επίτευξης των οροσήμων.
Ως προς την απορρόφηση των πόρων, ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Κωστής Χατζηδάκης, επεσήμανε ότι η χώρα μας «είναι η τέταρτη στην ΕΕ στις απορροφήσεις στο ΕΣΠΑ και όγδοη στο Ταμείο Ανάκαμψης, πράγμα που υπογραμμίζει τη μεγάλη προσπάθεια που γίνεται κάθε μέρα για την απορρόφηση και την αξιοποίηση των πόρων».
Παράλληλα, ο αναπληρωτής υπουργός, κ. Παπαθανάσης, είπε στη Βουλή την Παρασκευή (17/1) ότι «εφόσον εγκριθεί το πέμπτο αίτημα, διότι έχουμε πετύχει τα ορόσημα, η Ελλάδα θα ανέβει ακόμα ψηλότερα στις θέσεις».
Ωστόσο, πέρα από το ρυθμό απορρόφησης των πόρων, ανοιχτό παραμένει το ζήτημα της διοχέτευσης των αντληθέντων ποσών στην αγορά, προκειμένου να επιταχυνθεί ο ρυθμός ανάπτυξης και στην πραγματική οικονομία.
Τα «ορόσημα» του 2025
Με βάση το χρονοδιάγραμμα, εντός του 2025 το ΥΠΕΘΟ θα πρέπει να «πιάσει» συνολικά 78 ορόσημα-στόχους, τα 43 εκ των οποίων αφορούν την 6η δόση, το αίτημα για την οποία θα υποβληθεί γύρω στο Μάιο, και τα υπόλοιπα 35 την 7η, το αίτημα για την οποία θα υποβληθεί τον Οκτώβριο.
Στα βασικά ορόσημα της 6ης δόσης συμπεριλαμβάνονται μεταξύ άλλων:
Τα βασικά έργα μεταρρυθμιστικού χαρακτήρα του ΤΑΑ για το 2025
«Σπίτι μου ΙΙ» - «Αναβαθμίζω το Σπίτι μου»
Η 5η δόση αφορά, μεταξύ άλλων, τη χρηματοδότηση 2 προγραμμάτων στέγασης, του «Σπίτι μου ΙΙ» και του «Αναβαθμίζω το Σπίτι μου», τα οποία θα υλοποιηθούν μέσα στο 2025 και θα αντλήσουν συνολικά €1,3 δισ. από το ΤΑΑ και άλλο €1,1 δισ. από τραπεζικά κεφάλαια.
Το «Σπίτι μου ΙΙ», που έχει ήδη κάνει πρεμιέρα και έχει αποδειχτεί ιδιαίτερα δημοφιλές, υλοποιείται με τη μορφή χαμηλότοκων δανείων για την αγορά πρώτης κατοικίας, σε συνεργασία με τα τραπεζικά ιδρύματα και δεσμεύει €1 δισ. από το ΤΑΑ και άλλο €1 δισ. από τραπεζικά κεφάλαια. Το «Αναβαθμίζω το σπίτι μου», το οποίο θα εκτελεστεί με τη μορφή άτοκων δανείων για την ενεργειακή αναβάθμιση κατοικιών, είναι ύψους €400 εκατ., εκ των οποίων τα ¾ προέρχονται από το ΤΑΑ (€300 εκατ.) και το υπόλοιπο ¼ από τραπεζικά κεφάλαια (€100 εκατ.).
Ηλιάνα Χατζηδημητρίου