Μετά την Φεβρουαριανή Επανάσταση του 1917, την παραίτηση του Τσάρου Νικολάου Β’ (15 Μαρτίου 1917) και την πτώση της μοναρχίας, αναλαμβάνει προσωρινός πρωθυπουργός ο πρίγκιπας Λβοφ, που διορίζει τον Στρατηγό Λ. Κορνίλοφ στρατιωτικό διοικητή της Αγίας Πετρούπολης. Θέση ιδιαίτερα σημαντική. Η Αγία Πετρούπολη είναι το λίκνο της επανάστασης. Παρ’ ότι στηρίζει με επιτυχία την νέα κυβέρνηση (φυλάκιση αυτοκρατορικής οικογένειας), η προσπάθεια του να επαναφέρει την στρατιωτική πειθαρχία που είχε διασαλευθεί από τα επαναστατικά κηρύγματα αποτυγχάνει επειδή η προσωρινή κυβέρνηση δεν του παραχωρεί τις απαιτούμενες έκτακτες εξουσίες. Χολώνεται και ζητά να μετατεθεί εκ νέου στο μέτωπο. Διορίζεται διοικητής της 8 Στρατιάς. Επιτυγχάνει συντριπτικές νίκες εναντίον των Αυστριακών και συλλαμβάνει 10 χιλ. αιχμαλώτους. Είναι ίσως η μοναδική Ρωσική επιτυχία στα μέτωπα του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου. Την ίδια περίοδο παραιτείται η κυβέρνηση του πρίγκιπα Λβοφ και αναλαμβάνει πρωθυπουργός ο Αλεξάντερ Κερένσκι που διορίζει (Ιούλιος 1917) τον Λ. Κορνίλοφ αρχηγό του Στρατού.
Η λαϊκή δυσαρέσκεια εναντίον της κυβέρνησης Α. Κερένσκι «σπρώχνει» τον Λ. Κορνίλοφ στην απόφαση να διοργανώσει πραξικόπημα που εκδηλώνεται τον Αύγουστο 1917. Ιστορικά δεν είναι ακόμα ξεκάθαρο αν το πραξικόπημα διοργανώθηκε εν αγνοία ή με τις ευλογίες και την ενθάρρυνση του Α. Κέρενσκι αφού η μεταξύ τους αλληλογραφία εμπεριέχει διφορούμενα μηνύματα. Το πραξικόπημα αποτυγχάνει γιατί αντιδρούν μαζικά και σθεναρά τα οπλισμένα Σοβιέτ των εργατών και των στρατιωτών. Είναι η πρώτη μεγάλη νίκη των μπολσεβίκων που κυριαρχούν στα Σοβιέτ της Αγίας Πετρούπολης. Ο Λ. Κορνίλοφ συλλαμβάνεται και φυλακίζεται στην φυλακή Bykhov, ενώ ο Τρότσκι εκλέγεται στις 25 Σεπτεμβρίου πρόεδρος του Σοβιέτ της Αγίας Πετρούπολης. Λίγες ημέρες μετά (7 Οκτωβρίου) φθάνει στην πόλη ο Λένιν. Στην ιστορική συνεδρίαση της κεντρικής επιτροπής των μπολσεβίκων στις 10 Οκτωβρίου, ο Λένιν προτείνει την ένοπλη εξέγερση. Η πρόταση γίνεται δεκτή με 10 ψήφους υπέρ και 2 κατά (Ζινόβιεφ και Καμένεφ).
Από την επανάσταση στη Wagner
Η ιστορία τίθεται σε κίνηση, η επανάσταση ξεκινάει, «Οι δέκα ημέρες που συγκλόνισαν τον κόσμο». Σε εκείνες τις ταραγμένες ημέρες ο Λ. Κορνίλοφ βρίσκει την ευκαιρία να αποδράσει, αυτή την φορά από τα φυλακές Bykhov. Καταφεύγει στην Νότιο Ρωσία (περιοχή Ντον) όπου σχηματίζει αντί-μπολσεβίκικο στρατιωτικό σώμα. Θεωρεί τους μπολσεβίκους προδότες που καταστρέφουν την Ρωσία. Χρησιμοποιεί εναντίον τους σκληρή και απάνθρωπη τρομοκρατία. Το σύνθημα του είναι «Όσο μεγαλύτερος είναι ο τρόμος, τόσο μεγαλύτερες οι νίκες μας». Σκοτώνεται έξω από την πόλη Εκατερίνονταρ (Κράσνονταρ) στις 13 Απριλίου 1918.
Η σύγχρονη ρωσική ιστοριογραφία αποδίδει στον στρατηγό Λ. Κορνίλοφ σχεδόν αποκλειστικές ευθύνες, για την ήττα της Ρωσίας στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Το αποτυχημένο πραξικόπημα του στρατηγού Λ. Κορνίλοφ, που καταγράφεται στην ιστορία με την χαρακτηριστική ονομασία «Kornilov Affair», ήταν η πισώπλατη μαχαιριά που άνοιξε την πόρτα της εξουσίας στους μπολσεβίκους και στην επαίσχυντη συνθήκη ειρήνης Μπρέστ-Λιτόφσκ. Για τους νεότερους ρώσους ιστορικούς αλλά και για τον Πούτιν, η επανάσταση των μπολσεβίκων το 1917 ήταν η τραγωδία της Ρωσίας. Αυτό ακριβώς το επιχείρημα και ορολογία χρησιμοποιεί άλλωστε στο διάγγελμα του ο Ρώσος Πρόεδρος για να καταγγείλει την ανταρσία Wagner όταν αναφέρει χαρακτηριστικά.
“Και έτσι οι ενέργειες (του Y. Prigozhin) που διέλυσαν την ενότητα μας είναι στην ουσία αποστασία από τον λαό μας, από τους συμπολεμιστές μας που πολεμούν στην πρώτη γραμμή. Είναι μία μαχαιριά στην πλάτη της χώρας και του λαού μας. Αυτό ακριβώς το πλήγμα δέχτηκε η Ρωσία το 1917, τότε που η πατρίδα μας πολεμούσε στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο και της έκλεψαν την νίκη”.
Η επικεφαλής της Ρωσικής Κεντρικής Τράπεζας ονομάζεται Elvira Nabiullina (φωτογραφία επάνω). Παρ’ ότι δεν είναι ευρέως γνωστή, πρόκειται για ένα από τα πιο σημαντικά πρόσωπα στο σύστημα εξουσίας του Ρώσου Προέδρου. Κρατάει στα χέρια της τις τύχες της ρωσικής οικονομίας και μάλλον τα καταφέρνει αρκετά καλά, αν συνυπολογίσουμε τα μεγάλα προβλήματα που αντικειμενικά προκαλούν στην Ρωσική οικονομία οι κυρώσεις. Tην Τρίτη 16 Μαϊου η Elvira Nabiullina δηλώνει στο Reuters ότι «οι νέοι ιδιοκτήτες των μετοχών που αγοράστηκαν από εταιρείες που εγκαταλείπουν την χώρα θα πρέπει να διαθέσουν μέρος αυτών των μετοχών στο χρηματιστήριο». Λίγο αργότερα ο πρώτος αναπληρωτής διοικητής της Ρωσικής Κεντρικής Τράπεζας, ο Vladimir Chistyukhin διευκρίνισε ότι αυτή η απόφαση δεν αφορά παλιές συμφωνίες αλλά νέες και επισημοποίησε την απόφαση της Κεντρικής Τράπεζας να διατεθεί 10%-20% αυτών των μετοχών σε επενδυτές μέσω της χρηματιστηριακής αγοράς.
Η παρέμβαση της Deutsche Bank
Λίγες ημέρες μετά στις 9 Ιουνίου, η Deutsche Bank ανακοίνωσε ότι οι κάτοχοι αποδεικτικών καταθέσεων μετοχών DRs (Depositary Receipts) που έχουν εκδοθεί από την τράπεζα πριν την ρωσική εισβολή στη Ουκρανία και αφορούν ρωσικές μετοχές δεν μπορούν να έχουν απρόσκοπτη πρόσβαση στους λογαριασμούς τους επειδή υπάρχουν διαφορές στους αριθμούς των μετοχών που αναφέρονται στα DRs και αυτών που φέρονται να έχουν διακρατηθεί με απόφαση της Ρωσικής κυβέρνησης σε ρωσική τράπεζα-θεματοφύλακα. Κατά την Deutsche Bank αυτές οι διαφορές προέκυψαν επειδή κάποιοι μέτοχοι δέχθηκαν να πουλήσουν τις μετοχές τους και να πληρωθούν σε τοπικό νόμισμα (Ρούβλι η Ρωσικά κρατικά ομόλογα) χωρίς να μεσολαβήσει η Deutsche Bank και τηρηθούν οι διεθνώς αποδεκτές διαδικασίες μεταβίβασης μετοχών.
Η Κεντρική Τράπεζα της Ρωσίας αρνήθηκε να σχολιάσει την ανακοίνωση της Deutsche Bank ενώ το ρωσικό κρατικό αποθετήριο δήλωσε ότι η μετατροπή αυτών των μετοχών έγινε σύμφωνα με την ρωσική νομοθεσία αλλά η λογιστικές λεπτομέρειες δεν ήταν δική του ευθύνη.
Συμπερασματικά: Εκτός από τον έκτακτο φόρο 10% που επιβάλει το Κρεμλίνο στις ξένες (κυρίως δυτικές) εταιρείες που αποχωρούν από την χώρα, επιβάλει πλέον και στους αγοραστές αυτών των εταιρειών να διαθέσουν μέσω χρηματιστηρίου ένα ιδιαίτερα σημαντικό ποσοστό (10%-20%) των μετοχών που θα έρθουν στην κατοχή τους.
Ας τα πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. Ποιοι είναι οι αγοραστές αυτών των εταιρειών; Προφανώς, ρώσοι ολιγάρχες που χρησιμοποιώντας αδιαφανείς διαδικασίες, όπως αναδεικνύει η ανακοίνωση της Deutsche Bank, αγοράζουν τα περιουσιακά στοιχεία αυτών των εταιρειών. Ποια είναι τα περιουσιακά στοιχεία των εταιρειών; Ακίνητα, βιομηχανικές εγκαταστάσεις και κυρίως σημαντικά μετοχικά ποσοστά σε τεράστιες ρωσικές εταιρείες που δραστηριοποιούνται πχ στις κατασκευές (LSR Group), στην παραγωγή χάλυβα (Novolipetsk Steel), στην εξόρυξη μετάλλων (Mechel), στις μεταφορές (Aeroflot) η στον ενεργειακό τομέα (πρόσφατα εθνικοποιήθηκαν οι ενεργειακές Uniper SE και Fortum Oyj).
Και οι ολιγάρχες;
Σε κάποιες άλλες πιο γραφικές και αγνές εποχές, θα σχολιάζαμε «Είναι πολλά τα λεφτά Άρη». Σήμερα όμως η εποχή της αθωότητας έχει περάσει ανεπιστρεπτί και όλοι είμαστε υποχρεωμένοι να είμαστε πιο προσεκτικοί. Μέχρι τώρα οι ρώσοι ολιγάρχες είχαν μόνο προβλήματα από τον πόλεμο. Η μοναδική σοβαρή και ιδιαίτερα κερδοφόρα επιχειρηματική ευκαιρία είναι γι’ αυτούς η αγορά σε χαμηλές τιμές και με ένα υποτιμημένο και πληθωριστικό νόμισμα (ρούβλι) των περιουσιακών στοιχείων των εταιρειών που αποχωρούν από την Ρωσία. Γι’ αυτό και έσπευσαν να τα αποκτήσουν με τον οποιοδήποτε θεμιτό ή αθέμιτο τρόπο. Πιστεύει κανείς ότι οι ρώσοι ολιγάρχες θα δέχονταν αδιαμαρτύρητα την απόφαση της επικεφαλής της Ρωσικής Κεντρικής Τράπεζας και θα έδιναν αμαχητί το 20% των μετοχικών περιουσιακών στοιχείων στους επενδυτές που θα επιλέξει o Πούτιν;
Τα περισσότερα και εγκυρότερα δυτικά ΜΜΕ θεωρούν ότι η αναπόφευκτη συνέπεια της ανταρσίας Wagner θα είναι οι αλλαγές στην ρωσική ανώτατη στρατιωτική διοίκηση. Δεν διαφωνούμε αλλά θεωρούμε ότι το κομβικό και κρίσιμο σημείο είναι η τύχη της Elvira Nabiullina. Αν παραμείνει επικεφαλής της Ρωσικής Κεντρικής Τράπεζας και συνεχίσει να εφαρμόζει την πολιτική που πρόσφατα ανακοίνωσε, τότε οι ρώσοι ολιγάρχες έχουν ηττηθεί οριστικά και η εξουσία του Προέδρου Πούτιν έχει ισχυροποιηθεί ακόμα περισσότερο. Εάν όμως συμβεί το αντίθετο, τότε κατά το ιστορικό προηγούμενο του Kornilov Affair, βρισκόμαστε μπροστά στο “Elvira Affair”, που θέτει και πάλι σε κίνηση την ιστορία.
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο reporter.gr