Απολύτως αντικειμενικά, το χρονικό διάστημα των 200 ετών είναι υπερ-αρκετό για την ψύχραιμη αποτίμηση των γεγονότων και των καταστάσεων εκείνης της περιόδου. Λογικά λοιπόν, αυτή η επέτειος ήταν η μοναδική ευκαιρία για την πανελλαδική δημοσίευση μίας ψύχραιμης και αντικειμενικής περιγραφής των γεγονότων αλλά και της δράσης των πρωταγωνιστών εκείνης της ιστορικής περιόδου.
Δυστυχώς αυτή η μοναδική ευκαιρία χάθηκε. Απολύτως αναμενόμενο αποτέλεσμα.Όταν αφήνεις την επετειακή διαχείριση του μείζονος γεγονότος της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας, στην απόλυτη ευθύνη ενός κατ' εξοχήν εκπροσώπου της μονίμως απούσας απο τους εθνικούς αγώνες ελληνικής μεγαλοαστικής τάξης, τότε το αποτέλεσμα θα είναι εθνικά επονείδιστο.
Η πλειοψηφία της ελληνικής κοινής γνώμης συνεχίζει ακόμα και σήμερα να αποδέχεται και να τιμά την συναισθηματική και επικό-λυρική ερμηνεία και ανάγνωση της ιστορίας και να υποτιμά την αξία του οραματικού στρατηγικού σχεδιασμού. Ελάττωμα τεράστιο, που δυστυχώς βρίσκεται ενσωματωμένο στο DNA της φυλής και σε κρίσιμες στιγμές, προκάλεσε ταπεινωτικές ήττες και ολέθριες καταστροφές.
Ένα από τα πιο χαρακτηριστικά παραδείγματα οραματικού σχεδιασμού που πρέπει να διδάσκεται στα σχολεία, ίσως ως το απόλυτο μάθημα επιτυχημένης στρατηγικής, είναι ο σχεδιασμός της έναρξης της ελληνικής επανάστασης 1821.
Έναρξη της Επανάστασης
Η ιστορική γνώση διδάσκει ότι η Ελληνική επανάσταση 1821 εδραιώνεται σχετικά γρήγορα, γιατί στο πρώτο κρίσιμο χρονικό διάστημα επικρατεί εύκολα στρατιωτικά στην Πελοπόννησο και την Στερεά Ελλάδα. Η ευκολία με την οποία επικρατεί η επανάσταση οφείλεται στην απουσία των ισχυρών τουρκικών τοπικών φρουρών, που είχαν μεταφερθεί στην Ήπειρο για να πολεμήσουν τον Αλή Πασά.
Την ίδια ακριβώς περίοδο οι μεγάλες τουρκικές στρατιωτικές μονάδες που είχαν έδρα την Μακεδονία και την Βουλγαρία και θα μπορούσαν σε σχετικά σύντομο χρόνο να φθάσουν στην Νότια Ελλάδα και να καταστείλουν την επανάσταση, βρίσκονται στις παραδουνάβιες ηγεμονίες για να πολεμήσουν εναντίον του Α. Υψηλάντη που έχει κηρύξει την Ελληνική επανάσταση σε αυτές τις κρίσιμες (συνορεύουν με την Ρωσία) περιοχές της οθωμανικής αυτοκρατορίας.
Η απόλυτη ευτυχής συγκυρία και ο "Θεός των Ελλήνων" ή ένας άριστα σχεδιασμένος αντιπερισπασμός; Ένας αντιπερισπασμός που αποπροσανατολίζει τον Σουλτάνο και δίνει την άνεση στο πρώτο κρίσιμο χρονικό διάστημα στους επαναστατημένους, αλλά ανοργάνωτους και αντικειμενικά αδύναμους Έλληνες να επικρατήσουν στρατιωτικά στην Πελοπόννησο και την Σ. Ελλάδα, δημιουργώντας το πρόπλασμα του Ελληνικού κράτους. Την απάντηση την δίνει η ιστορική μελέτη της δράσης του Ι. Καποδίστρια.
Η αντικειμενική ιστορική μελέτη δείχνει ότι ο Καποδίστριας είναι ο πραγματικός αλλά αφανής ηγέτης της Φιλικής Εταιρείας, την οποία διοικεί μέσω της Φιλομούσου Εταιρείας της Βιέννης, που είναι το πραγματικό ιδεολογικό-πολιτικό-οργανωτικό αλλά και οικονομικό διευθυντήριο της Φιλικής Εταιρείας.
Όλοι οι ιδρυτές και εξέχοντα στελέχη της νόμιμης Φιλομούσου Εταιρείας της Βιέννης είναι (εκτός του Ι. Καποδίστρια) και εξέχοντα μέλη της παράνομης και συνωμοτικής Φιλικής Εταιρείας . Όταν οι Φιλικοί προσφέρουν τον Απρίλιο 1820 την αρχηγία της επανάστασης στον Α. Υψηλάντη (πράξη που έχει μεθοδεύσει στο παρασκήνιο ο ίδιος ο Ι. Καποδίστριας) αυτός είναι που πείθει τον Υψηλάντη να αποδεχθεί την πρόταση και να ξεκινήσει την επανάσταση από τις παραδουνάβιες ηγεμονίες. Για να πείσει τον Υψηλάντη χρησιμοποιεί το επιχείρημα ότι ο Σουλτάνος πολύ δύσκολα θα πάρει την άδεια του Τσάρου για να μεταφέρει στρατό σε αυτή την περιοχή (Βάσει της συνθήκης του Βουκουρεστίου 1812, οι Τούρκοι για να στείλουν στρατό στις παραδουνάβιες ηγεμονίες, πρέπει να πάρουν την άδεια της Ρωσίας).
Ο Α.Υψηλάντης πείθεται αναλαμβάνει την ηγεσία και κηρύττει την επανάσταση στις 24 Φεβρουαρίου 1821 στο Ιάσιο. Η συνέχεια είναι γνωστή. Ο Υψηλάντης αποτάσσεται απο τον Ρωσικό στρατό και οι οθωμανικές δυνάμεις απο την Μακεδονία και την Βουλγαρία φθάνουν άμεσα και με την άδεια της Ρωσίας στις παραδουνάβιες ηγεμονίες όπου συντρίβουν την επανάσταση (Ιούνιος 1821). Ο Σουλτάνος επειδή είναι σχεδόν βέβαιος ότι η επαναστατική κίνηση του Υψηλάντη υποκινήθηκε απο τον Τσάρο, οδηγείται στο συμπέρασμα ότι το επόμενο βήμα της Ρωσίας θα είναι ένας ακόμα Ρωσο-Τουρκικός πόλεμος. Γι' αυτό ακριβώς τον λόγο οι τουρκικές στρατιωτικές δυνάμεις που κατέστειλαν την επανάσταση του Υψηλάντη δεν επιστρέφουν στις βάσεις τους στην Μακεδονία και Βουλγαρία αλλά παραμένουν στα παραδουνάβια σύνορα για να αντιμετωπίσουν τους Ρώσους.
Ο Α. Υψηλάντης μετά την ήττα του συλλαμβάνεται (1821) και κρατείται από τους Αυστριακούς με ψεύτικο όνομα (Βαρώνος Σένβαρτ-Schonwarth) για να μην δολοφονηθεί από πράκτορες των Τούρκων. Οι συνθήκες κράτησης με παρέμβαση της Ρωσίας που πληρώνει και τα περισσότερα από τα έξοδα κράτησης είναι αρκετά καλές. Ο Α.Υψηλάντης και κατά την διάρκεια της κράτησης του αντιλαμβάνεται ότι ο Ι. Καποδίστριας τον έχει χρησιμοποιήσει για να παρασύρει του Τούρκους μακριά απο την καρδιά της επανάστασης που βρίσκονταν στην Ν.Ελλάδα. Αποφυλακίζεται σχεδόν ετοιμοθάνατος τον Νοέμβριο 1827 και πεθαίνει μετά από 2 μήνες, τον Ιανουάριο 1828. Σε αυτό το τελευταίο και δύσκολο για κάθε άνθρωπο διάστημα, δεν έχει καμία ελπίδα και λόγο να επιζητά δικαίωση και αναγνώριση απλά περιμένει και προσεύχεται για ένα ήσυχο και ειρηνικό τέλος. Εξομολογείται λοιπόν χωρίς καμμία εκδικητική διάθεση (δεν κατηγορεί τον Καποδίστρια, αντίθετα είναι υπερήφανος γιατί παρέσυρε και κράτησε τον τουρκικό στρατό στην Μολδοβλαχία,) όλα τα παραπάνω στην πιστή του φίλη κόμισσα Λουλού Τυρχάϊμ που τα καταγράφει εντελώς ουδέτερα (δεν είναι Ελληνίδα και δεν την ενδιαφέρει το Ελληνικό πολιτικό πρόβλημα) στα απομνημονεύματα της.
Επιφανές στέλεχος και της Φιλόμουσου Εταιρείας αλλά και της Φιλικής εταιρείας αλλά και στενός συνεργάτης του Καποδίστρια, αφού του αναθέτει στα πρώτα μεταπελευθερωτικά χρόνια την ίδρυση και διοίκηση της σημερινής Εθνικής Τράπεζας, είναι ο Γεώργιος Σταύρου. Ο πατέρας του Γεωργίου Σταύρου είναι ο Ιωάννης Σταύρου που έχει χρηματίσει για σειρά ετών υπουργός οικονομικών του Αλή Πασά.
Πιθανολογείται ότι και ο Γεώργιος Σταύρου έχει ένα παρόμοιο ρόλο ως οικονομικός συμβουλος του Αλή Πασά στο εξωτερικό όπου δραστηριοποιείται επαγγελματικά τα χρόνια πριν την έναρξη της επανάστασης. Ο Καποδίστριας εκμεταλλεύεται την στενή σχέση εμπιστοσύνης μεταξύ του Αλή Πασά και της οικογένειας Σταύρου και στήνει γέφυρα επικοινωνίας με τον Πασά της Ηπείρου.
Γνωρίζει ότι ο Αλή Πασάς σχεδιάζει να αυτονομηθεί από τον Σουλτάνο. Αργά και μεθοδικά προσπαθεί να τον πείσει ότι επίκειται νέος Ρωσό-τουρκικός πόλεμος. Στόχος να εμφυτεύσει στην συλλογιστική του Αλή Πασά την άποψη ότι η σχεδιαζόμενη αποστασία έχει μεγάλες πιθανότητες επιτυχίας αφού ο Σουλτάνος θα είναι απασχολημένος στον πόλεμο εναντίον των Ρώσων. Ο Αλή Πασάς πέφτει στην παγίδα και αποστατεί το καλοκαίρι 1820. Κινητοποιείται τουρκικός στρατός 80 χιλ. ανδρών από μονάδες της Νότιας Ελλάδας και της Μακεδονίας, που μεταφέρεται στην Ήπειρο για να καταστείλει την εξέγερση. Όταν ξεσπά η επανάσταση τον Μάρτιο του 1821 αυτές οι δυνάμεις πολιορκούν τα Ιωάννινα. Η πολιορκία των Ιωαννίνων τελειώνει με τον θάνατο του Αλή Πασά τον Φεβρουάριο 1822 ενώ η Τρίπολη κυριεύεται από τους Έλληνες τον Σεπτέμβριο 1821.
Ο Κ. Μαρξ αποκαλεί τον Ι.Καποδίστρια "πολιτικά ανυπόληπτο". Αυτή την θέση υιοθετούν στην συνέχεια όλοι σχεδόν οι νεοέλληνες μαρξιστές ιστορικοί. Αναίτια και αδικαιολόγητη ύβρις.
Ο Καποδίστριας δεν είναι λαϊκός ηγέτης που αντλεί την εξουσία του από τον λαό και λογοδοτεί σε αυτόν. Αναδεικνύεται σε πολιτικό στέλεχος της Ιονίου πολιτείας, γιατί αντιμετωπίζει νικηφόρα ως στρατιωτικός διοικητής στο πεδίο της μάχης τις δυνάμεις του Αλή Πασά και ανεβαίνει στην ιεραρχία της ρωσικής διπλωματίας, γιατί είναι ο επιτυχημένος διευθυντής των μυστικών υπηρεσιών της Ρωσικής στρατιάς του Δούναβη, που αντιμετωπίζει νικηφόρα την εισβολή του Ναπολέοντα στην Ρωσία (1812) και τον νικά τελειωτικά στην μάχη των εθνών στην Λειψία (1814). Αμέσως μετά θα φέρει σε πέρας μία από τις πιο σύνθετες μυστικές διπλωματικές-κατασκοπευτικές αποστολές της περιόδου των Ναπολεόντιων πολέμων. Την επανίδρυση υπό καθεστώς διεθνούς ουδετερότητας του Ελβετικού κράτους, του οποίου το πρώτο σύνταγμα είναι έργο του Ι. Καποδίστρια.
Σε αυτά τα τρομερά χρόνια και την δύσκολή πορεία, οι αντίπαλοι του δεν είναι "αγγελοι του παραδείσου" αλλά “πρίγκιπές του σκότους”, όπως ο δόλιος Αλή Πασάς, ο πανούργος Μεττερνίχ και ο αιμοβόρος Σουλτάνος Μαχμούτ ο Β'.
Στην αντιπαράθεση με αυτούς τους αντιπάλους δεν κυριαρχεί η εντιμότητα, η ηθική και η καλοσύνη αλλά το ψεύδος, η πανουργία και η σκληρότητα. Και ο Καποδίστριας τα χρησιμοποιεί με επιτυχία για να πετύχει στις δύσκολες αποστολές που αναλαμβάνει, ώστε στην συνέχεια να κερδίσει εκείνες τις θέσεις εξουσίας που θα εξυπηρετήσουν καλύτερα τον σκοπό του, που είναι η οργάνωση και επιτυχία της ελληνικής επανάστασης.
Δεν διστάζει να θυσιάσει τον Α. Υψηλάντη για να αποπροσανατολίσει τους Τούρκους και να τους παγιδέψει στην Μολδοβλαχία και φυσικά δεν έχει κανένα πρόβλημα να στείλει στην καταστροφή και τον θάνατο τον Αλή Πασά. Αρκεί ο Τουρκικός στρατός να αντιμετωπίζει σθεναρή αντίσταση από τον Αλή Πασά και να παραμένει στη Ήπειρο για όσο χρόνο χρειάζεται ο Θ. Κολοκοτρώνης για να καταλάβει την Τρίπολη. Για να ενισχύσει τον στρατό του Αλή Πασά ώστε αυτός να μπορεί να πολεμήσει πιο αποτελεσματικά τον στρατό του Σουλτάνου μεσολαβεί (με επιτυχία) ο ίδιος στους Σουλιώτες ώστε αυτοί ατρόμητοι πολεμιστές αλλά άσπονδοι εχθροί του Αλή Πασά να πολεμήσουν στο πλευρό του.
Ο Σ. Μαρκεζίνης θεωρεί το έργο του Ι. Καποδίστρια "αξιόλογο¨αλλά "όχι αξιέπαινο". Ο κατ' εξοχή ιστορικός της ελληνικής μεγαλοαστικής τάξης προσπαθεί να μειώσει το έργο του Καποδίστρια. Παρ' ότι είναι και ο ίδιος πολιτικός, δεν έχει να δείξει ούτε κατ' ελάχιστο αντίστοιχης εμβέλειας δράση. Αντικειμενικά αυτό θα ήταν αδύνατο αφού σε αντίθεση με τον Καποδίστρια που κινείται στο ανώτατο πεδίο της ευρωπαϊκής πολιτικής σκηνής, ο Μαρκεζίνης και και η μεγαλοαστική τάξη της χώρας κινούνται αποκλειστικά στον μικρόκοσμο των Αθηνών. Παρ' όλα αυτά, στην μεγαλύτερη στιγμή της πολιτικής του πορείας, ηττάται κατά κράτος από ένα συνωμότη δεύτερης κατηγορίας, ένα ταξίαρχο πεζικού που διοικεί το ΕΑΤ-ΕΣΑ.
Πολιτικά αμετροεπής η παραπάνω απαξιωτική αξιολόγηση του έργου του Ι. Καποδίστρια. Η αμετροέπεια είναι εξ άλλου το κύριο χαρακτηριστικό της εγχώριας μεγαλοαστικής τάξης, που διεκδικεί μόνιμα πρωταγωνιστική θέση στην ιστορία του τόπου χωρίς ποτέ να έχει να επιδείξει ανάλογης σημασίας όραμα και πράξεις. Από τα Επτάνησα και πιθανότατα από την Κέρκυρα (τόπο καταγωγής του Ι. Καποδίστρια) έλκει καταγωγή η γνωστή λαϊκή παροιμία που ταιριάζει απόλυτα στην περίπτωση του Σ. Μαρκεζίνη. Όσα δεν φτάνει η αλεπού, τα κάνει κρεμαστάρια
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο reporter.gr